18-2-2023 | VĂN HỌC

Giới Thiệu Những Tác Phẩm Về Thơ, Văn, Nhạc Của Lê Hữu Nghĩa

  T. V. PHÊ

     Tác giả Lê Hữu Nghĩa

Lê Hữu Nghĩa từng học trường Trung Học Trịnh Hoài Đức, Bình Dương, đơn vị cuối cùng là Học Viện CSQG-VNCH Thủ Đức. Anh bị 7 năm tù cải tạo và qua Mỹ theo diện HO năm 1993. Hiện định cư tại Minnesota, USA. Anh đã sáng tác nhiều truyện ngắn, thơ và nhạc đăng đầy đủ trên trang mạng Trịnh Hoài Đức, Xin tóm lược lại theo 3 phần sau đây.

I. Văn Lê Hữu Nghĩa:

Đọc hết mỗi truyện của Lê Hữu Nghĩa, người đọc thế nào cũng sẽ có ít nhất một nụ cưới mỉm thích thú... Anh kể chuyện thật khi còn đi học, thời gian ở tù, thởi gian đạp xích lô kiếm sống khi bị "quản chế", thời gian làm công nhân ở Mỹ...

Anh viết với mục đích trãi lòng mình và vui thích trong những câu chuyện gợi lại kỷ niệm xưa rất thật, pha chút bông đùa trong chuyện kể khiến người đọc - nhất là bạn bè cùng trường, cùng sở làm với anh- cảm thấy thích thú và vui lây theo tâm tình của anh thuở còn bé thơ, tuổi học trò, và khi lớn lên từng trãi trong cuộc đời nhiều cay đắng của mình.

Thuở còn học sinh, anh kể những kỷ niệm vui nhộn, chọc ghẹo, phá phách xưa với bạn bè cùng trường, cùng lớp trong truyện: "Những thằng anh hùng của Trịnh-hoài-Đức". Thời gian khổ nhục ở các trại tù cộng sản, anh thuật lại sống động trong truyện: "Con trâu đâu có cải tạo". Thời gian "quản chế" 3 năm, anh phải chạy xích lô kiếm sống và diễn tả những khó khăn, cực nhọc trong truyện: "Lái xe Lô Ca Chưn". Thời gian làm công nhân ở Mỹ, anh thuật lại những biến cố xảy ra trong công ty anh làm qua truyện: "Đụng độ VC trên đất Mỹ"...

Một trích đoạn trong truyện: "Con trâu đâu có cải tạo":

"Câu chuyện nầy xảy ra tại trại cải tạo Nam-Hà vào khoảng năm 1979-1980...

Tù được chia thành từng nhóm 4 người cho một cái bừa . Trong nhóm thay phiên nhau, ba người kéo bừa đi trước thay con trâu và một người cầm càng đi sau giữ bừa. Mèn ơi! Trâu thì hổng xài lại bắt người kéo thế. Cái nầy mà dám nói là vinh quang hổng phải đày ải đây. Theo tui thì đày ải chỉ một phần, mà phần lớn là muốn hạ nhục người tù. Dĩ nhiên là tất cả mọi người tù đều phải chịu nhục mà làm. Người nầy nhìn người kia cùng nuốt hận để làm...

Khi người tù thắc mắc hỏi: "Ở trại có nuôi một bầy trâu mấy chục con sao không xử dụng để kéo bừa?" thì được trả lời:

Các bạn có biết thiếu úy Lự trả lời ra sao hôn? Hắn hổng cần suy nghĩ gì cho lâu mà phán ngay một câu xanh dờn với một vẻ đắc ý như vừa nghĩ được một câu danh ngôn bất hủ:

– Các anh mới cải tạo chớ con trâu đâu có cải tạo mà bắt nó kéo bừa.

Nói xong hắn gật gù với vẻ mặt hả hê, dương dương tự đắc nhìn từng gương mặt xanh tái của đám tù vì câu nói xanh dờn của hắn. Mọi người im thin thít và nghẹn họng như vừa bị tạt một gáo nước lạnh vào mặt giữa trời đông...

Trong nhiều chuyện lấy từ cuộc đời thật của Lê Hữu Nghĩa, anh có một truyên không phải chuyên thật, mà chỉ là chuyện hư cấu có tên: "Tân Truyền Thuyết Đỗ Quyên"... độc giả sẽ thấy một Lê Hữu Nghĩa rất tình cảm và lãng mạn chứ không chỉ bông đùa, phá phách hay châm biếm cay độc...

Đỗ Quyên vẫn có niềm vui háo hức vén màn cửa sổ nhìn ra ngoài. Những người kia vẫn đến đứng chỗ đó dù chỉ được nhìn thấy Đỗ Quyên trong khung cửa sổ. Nhưng vào một ngày mùa đông kia có một cơn bão tuyết thật lớn ập xuống, Đỗ Quyên bồn chồn lo lắng vì vẫn thấy trong tuyết những bóng người bị tuyết phủ đầy ẩn hiện ngoài hàng rào. Suốt đêm đó nàng ngủ không yên, chỉ lo nghĩ đến những người vì yêu nàng đang chịu buốt giá trong bão tuyết. Sáng hôm sau, khi vén màn nhìn ra ngoài, Đỗ Quyên nghe thót tim và muốn ngất xỉu khi thấy một cảnh tượng thật hãi hùng: xe police và cứu thương đang chớp đèn, họ khiêng những xác người chết cóng bên hàng rào đem đi. Đỗ Quyên thầm mong những người đó sẽ được cứu chữa và bình yên. Nhưng rồi sau đó nàng chẳng còn thấy ai trở lại ngoài hàng rào nữa. Họ đã chết.

Nợ tình chưa trọn với ai

Khối tình ôm xuống tuyền đài không tan.

Trích từ: Tân Truyền Thuyết Đỗ Quyên

 Nguồn: Văn Lê Hữu Nghĩa

II. Thơ Lê Hữu Nghĩa:

Thơ Lê Hữu Nghĩa, phần nhiều thuộc loại thơ trào phúng và xướng họa với các bạn thơ.

Về thơ trào phúng, anh rất quan tâm theo dõi thời cuộc nước nhà hiện tại, nhất là phong trào đòi dân chủ, nhân quyền trong nước. Mỗi sự kiện quan trọng về vi phạm nhân quyền khi nhà cấm quyền bắt bớ, giam cầm những nhà tranh đấu, anh đều kịp thời có thơ lên tiếng tố cáo những hành vi bạo lưc, đối xử dã man, và vi phạm thô bạo quyền con người. Dĩ nhiên loại thơ trào phúng với thể thất ngôn bát cú là có hiệu lưc chỉ trích, tố cáo cao hơn cả như các bài: "Cách Mạng",  Bạc Màu Áo Trận, Tình Hữu Nghị, "Tiếng Súng Đoàn Văn Vươn", "Tiếng Hát Việt Khang", ...

Tiếng Hát Việt Khang

Tiếng hát anh vang dội đất trời.

Lời ca chấn-động khắp cùng nơi.

Kêu gào tội ác từng tên giặc.

Đánh thức lương-tri mọi lớp người.

Thân xác chưa mòn trong ngục tối.

Hồn thiêng đã vượt khỏi ngàn khơi.

Xuyên vào tử huyệt Trung-Ương Đảng.

Việt-Cộng cuống-cuồng, sợ bở hơi.

LHN

Việt Nam Tôi Đâu?

Về thơ xướng họa, anh cũng sáng tác nhiều bài xướng họa với bạn thơ và có cả những bài họa những thi phẩm các tác giả tiền bối như: "Thiếu Nữ Ngủ Ngày, Qua Kẽm Trống, Hang Cắc Cớ" (nữ sĩ Hồ Xuân Hương), bài tứ tuyệt "Ba Thứ Lăng Nhăng" (cụ Trần Tế Xương), Bài "Thức Khuya" (thi sĩ Hàn Mặc Tử), ... Xin trích một bài họa:

III. Nhạc Lê Hữu Nghĩa:

Theo cảm nhận của tôi: tâm huyết và tài năng của Lê Hữu Nghĩa dốc hết vào phần Âm nhạc.

Tác giả Lê Hữu Nghĩa sáng tác nhiều nhất là nhạc tình: tình yêu trai gái (Yêu, Tình Xưa, Phai Tàn, Tình Dẫu Phôi Pha, Tình Cuồng Si, ...), tình yêu quê hương (Đâu Rồi Huế Xưa, Thương Quá Sài Gòn, Đâu Bóng Kơ Nia, ...), tình yêu tổ quốc (Việt Nam Bi Hận Khúc) và có cả nhạc đấu tranh (Hãy Vùng Lên). Bài này chỉ xin giới thiệu 4 nhạc phẩm: Việt Nam Bi Hân Khúc, Thương Quá Sài Gòn và Đâu Rồi Huế Xưa, Khi Dòng Sông Vào Thu.

1. Việt Nam Bi Hận Khúc:

Qua phần lời của nhà thơ Con Gà Què sau đây, tuy mộc mạc nhưng thật chân tình, thống hận khi nói lên một phần đất chứa di tích rất quan trọng là Ải Nam Quan của nước ta đã mất. Bi Hận Khúc của Lê Hữu Nghĩa tô đậm thêm nỗi đau xót của người dân Việt!

Lời mẹ ru thuở nào

Còn vang vang sông núi

Bia đá nơi biên thùy

Ghi dấu Ải Nam Quan

Xương máu bao đời qua

Tô thắm xanh sơn hà

Giờ Nam Quan cống Tàu...

Việt Nam Bi Hận Khúc, Nhạc: Lê Hữu Nghĩa, Lời: Con Gà Què - Ca sĩ Cẩm Hà

2. Thương Quá Sài Gòn:

Bài này, phần lời của Toàn Như nhẹ nhàng, xúc động hòa hợp với phần nhạc của Lê Hữu Nghĩa:

Đi về trên lối xưa

Những con đường Sài Gòn

Nghe vọng trong gió đưa

Những câu buồn vọng về

Lời ru ai não nề

Ôi Sài Gòn xưa của tôi

Những ngày xưa đã quá xa

Biết bao nhớ nhung từ đấy,

Bây giờ qua lối xưa

Xa lạ sao chốn xưa...

Thương Quá Sài Gòn, Nhạc: Lê Hữu Nghĩa, Lời: Toàn Như

3. Đâu Rồi Huế Xưa:

Phần lời do chính tác giả sáng tác:

Ngàn năm còn thương Huế mộng Huế mơ,

Thương dòng Hương Giang Thương núi Ngự Bình,

Thương cầu Tràng Tiền Ai ngóng chờ ai

Dáng xưa người em Vỹ Dạ

Tóc thề nón nghiêng đường hoa.

Còn nhớ chiều nao Giả từ Cố Đô,

Bao lời mến thương

Khi người mãi đi không về....

Đâu Rồi Huế Xưa, Nhạc và Lời: Lê Hữu Nghĩa, Ca sĩ Bảo yến

4. Khi Dòng Sông Vào Thu:

Nhạc Lê Hữu Nghĩa viết cho Sông Thu:

Khi dòng sông vào thu

Lá thu rơi vàng theo dòng trôi

Nhớ xa xôi từng hôm chiều rơi

Phai rồi còn chăng nặng trĩu mong chờ tình xưa xa vắng...

Khi Dòng Sông Vào Thu - Ca sĩ: Ngọc Quy & Tâm Thư

 Nguồn: Nhạc Lê Hữu Nghĩa

T. V. Phê

Tài liệu tham khảo: Web Trịnh Hoài Đức

Cùng Tác Giả:

- Giới Thiệu Những Tác Phẩm Về Thơ, Văn, Nhạc Của Lê Hữu Nghĩa T. V. Phê Nhận định

- Nhạc Sĩ Vô Thường Và Ngón Đàn Tay Trái T. V. Phê Tạp luận

- Năm Ngọ Nói Chuyện Ngựa T. V. Phê Tiểu luận

- Nhà thơ Tô Đình Sự T. V. Phê Nhận định

- Thi Sĩ Đông Hồ T. V. Phê Tạp bút

- Hiểm họa từ Trung Quốc T. V. Phê Tạp luận

- Feb 1, 2003: Phi thuyền con thoi Columbia bị nổ tung T. V. Phê Tạp luận

- Chuyện trùng hợp lạ kỳ T. V. Phê Tạp luận

- Phạm Duy và Minh Họa Kiều T. V. Phê Tạp bút

- Trịnh Công Sơn: Quê hương, Tình yêu, Thân phận T. V. Phê Tạp bút