14-7-2021 | VĂN HỌC

Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau, Khúc Tình Hư Vô

  PHẠM QUANG NGỌC

      Nhà thơ Hư Vô

Hư Vô là một bút hiệu có lẽ còn như một khuôn mặt xa lạ với giới yêu thơ nói chung ở xứ Úc Châu.

Thực tế, anh là một nhà thơ đã trải qua một thời kỳ sinh hoạt khá sôi nổi:

- Sáng lập thi văn đoàn Miền Cuối Việt năm 1967

- Cộng tác với các báo: Mầm Non, Thiếu Nhi, Tuổi Ngọc, Thời Tập, Khởi Hành... (trước 1975)

Tuy định cư ở Sydney như đã thân thuộc với những địa danh ở bang này, anh vẫn như chiếc bóng cô đơn, lặng lẽ, lồng trong một hồn thơ phong phú, đa dạng với nét tài hoa đích thực ngày càng nở rộ.

Với bản tính khiêm tốn, Hư Vô đã dùng nhiều bút hiệu khác nhau khi gởi đăng thơ ở các báo:

- Chuông Sài Gòn, Văn Nghệ... (Úc)

- Làng Văn (Canada)

Trong quá khứ, Hư Vô từng có những tác phẩm đã in ấn và phát hành như:

- Thơ Mười Sáu (Thơ, 1971 - Tuyệt bản)

- Thành Phố Anh Đến (Thơ, 1974 - Tuyệt bản)

Anh dự tính ra mắt giới yêu thơ bằng đứa con tinh thần mới nhất của mình một ngày gần đây. Đó là thi phẩm: “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau”.

Nhìn chung, “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau” không hẳn là một tập thơ theo đúng với mỹ từ của nó. Khúc Tình của Hư Vô gồm 12 bài thơ đủ mọi thể loại với nội dung nghiêng về tình yêu là một đề tài vốn đã mung lung muôn thuở. Qua những bài thơ nhỏ nhoi, dễ thương, đầy nhạc tính, Hư Vô đã gây một cảm xúc khá lãng mạn với giới yêu thơ.

Ở thời buổi kim tiền và máy móc, chạy theo thơ là một điều không tưởng. Bỏ tiền in thơ đế thi phẩm mình mốc meo trong các kệ bán sách cũng quả là niềm viễn mơ chạy theo ảo ảnh của thứ tình yêu động cỡn xác thịt, của thứ ánh trăng nằm lơ lửng trên vòm cây trụi lá... Thơ đi chân đất lầm lũi trong bóng tối, thay vì phải hình dung qua lối lãng mạn ước lệ “gót hài lay động sương hoa” xưa xửa xừa xưa...

Vậy mà Hư Vô vẫn làm thơ ca ngợi tình yêu cho riêng mình. Dâng đời. Thật đáng yêu và thú vị!

Tuy tốt nghiệp Đại Học Kiến Trúc ở Sài Gòn từ năm 1979, anh tự chọn bút hiệu riêng cho mình thật ngộ nghĩnh: Hư Vô! Không có gì hết! Một khoảng trống vô vị! Sao anh không “kiến trúc” đời sống cũng| như bồi đắp mảnh đời ngày càng thăng hoa với đà tiến hóa của nhân loại đúng với sự nghiệp anh đã chọn? Nói theo nhà văn Mai Thảo - với nhận xét người viết, ông làm thơ hay hơn viết văn nhiều - “Dưới nữa là không. Cõi không. Không còn gì nữa. Cõi không là thơ. Không còn gì hết nữa là thơ”

Như dính vào định mệnh, thơ Hư Vô thấm buồn man mác, cô đơn, nhớ thương trong tâm tưởng những nàng thơ đã được anh mô tả bằng những vần thơ trầm luân, nghiệt ngã:

Lỡ tay đánh mất nửa đời trước

Còn nửa đời sau cho hết em

Hơn nửa đời ta chung thành một

Tính ra còn được cả trăm năm.

Anh bước lạc xứ người xa lạ

Biết đâu là nhà giữa phố đông

Bỏ quên em tuổi đời xanh mộng

Ngày theo chồng khóc nhiều lắm, phải không?

Như dòng sông chia hai nhánh rẽ

Lòng vẫn y nguyên những ngọt ngào

Mơ ước một lần, dù ít ỏi

Có em bên đời, sống chết bên nhau.

Đâu biết trước đời nhiều dâu bể

Chạy loanh quanh tóc đã hai màu

Tìm được lối về trăng rơi xuống đất

Chúng mình mất hết, chỉ còn nhau...

(Chúng mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau)  

Khúc Tình Hư Vô đến với người viết như một mối duyên văn nghệ đáng trân quý! Bởi Hư Vô Võ Văn Hùng (tên thật của anh) chỉ có những giao tình qua âm nhạc mà thôi. Ít khi nghe anh bàn luận về thơ văn. Người viết mỗi lần gặp anh chỉ thích rỉ rả thứ nhạc “thu đi cho lá vàng rơi” đến ngây ngất tâm hồn. Nghe đã, cả hai anh em cùng thấm, cùng buồn. Thế thôi! Bẵng đi một thời gian khá lâu vì cuộc sống riêng tư, Hư Vô tưởng đâu là một người em nhạt dần trong tâm tưởng của tôi.

Trung tuần tháng 12 vừa qua, tôi gặp lại anh trong ngày phát hành CD của nhạc sĩ Nguyễn Nhật Tân.

Tôi nhận ra anh khác hẳn. Trầm tư. Lặng lẽ. Sau vài câu thăm hỏi xã giao vì lâu ngày không gặp, anh bỏ tôi đứng trơ vơ giữa những giòng âm thanh lúc sôi nổi, lúc êm dịu của Nguyễn Nhật Tân.

Khoảng 15 phút sau anh quay trở lại, nhìn tôi với nụ cười hiền hòa, đôi mắt nhấp nháy sau làn kính cận, trên tay cầm một ấn bản bìa màu trắng, pha màu tím nhạt với lối trình bày rất trang nhã. Đó là Khúc Tình Hư Vô với tựa đề “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau".

Tôi nhìn anh đi hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Thì ra| ông em của tôi làm thơ. Một thi sĩ ẩn danh. Anh tránh mặt tôi lâu nay cũng vì thế chăng?

Tôi cám ơn Hư Vô, cõi lòng phơi phới thấy rõ! Từ nay mình có thêm một người đồng hành cho bớt phần “lẻ loi một mình”.

Tôi đọc lướt 12 bài trong tập thơ nhỏ nhoi, thật tình nói với tác giả:

- Thơ cậu tới lắm, đầy nhạc tính! Có dịp tôi sẽ phổ dăm bài thơ của cậu!

Anh nhìn tôi nửa như được mở tấc lòng, nửa nghi ngờ ông anh cho mình "đi tàu bay giấy”!

Cả một buổi tối, dưới ánh đèn vừa đủ sáng, tôi đọc thơ Hư Vô trong một tâm trạng hào hứng và sảng khoái vô cùng. Chưa hẳn thơ Hư Vô là những viên ngọc quý toàn bích. Nhưng ít ra thợ Hư Vô đã thoát ra những rung cảm ước lệ, lẩm cẩm, già nua hơn cả thời gian trước mặt.

Nói như nhận xét của nhà phê bình âm nhạc Phạm Văn Kỳ Thanh: “Thơ tự nó đã có nhạc tính. Nhất là thơ Việt, qua sự chọn chữ, sắp câu, gieo vần, hiệp vận và ngắt nhịp, cũng đủ tạo nên một ca khúc hoàn hảo...”

Ngay đến văn hào Schiller cũng phải tâm sự: “Trút hết tâm hồn tràn ngập bởi một ý hướng âm nhạc vào đó, và tư tưởng thi ca tìm đến tiếp theo - Khi tôi ngồi làm một bài thơ, cái mà tôi thường thấy xuất hiện trước mắt tôi là yếu tố âm nhạc của bài thơ chứ không phải quan niệm rõ rệt về chủ đề...”

Sở dĩ tôi phải dẫn chứng cà kê như vậy vì thơ Hư Vô đầy nhạc tính và hình ảnh lồng trong một tứ thơ mới lạ rất thơ, rất tình...

Em qua bóng đổ hiên ngoài

Đàn chim sáo nhỏ vụt bay cuối ngàn

Giật mình hạ rớt thênh thang

Nở trên nhánh tóc em vàng cánh hoa.

Nắng trong veo, thấu lụa là

Áo em mỏng quá lòng ta gập ghềnh

Dù là một thoáng lênh đênh

Đã nghe mùa hạ chảy trên phím đàn.

Từ em xõa tóc sang ngang

Hàng cây nghiêng nón rộn ràng tiễn nhau

Em mang mùa hạ qua cầu

Ta như khách lạ tìm đâu bóng mình.

Bên đời nắng có lung linh

Để em giấu kín chút tình phôi pha

Còn thương góc phố quê nhà

Vàng em áo hạ, buồn ta mưa về...

(Áo Hạ Vàng)  

Chất hư vô đã vây kín trong bài “Sắc Không”:

Em về

ngọn nến lung linh gió

Trải xuống vô cùng sợi sắc

không

Đưa tay khuấy bóng em

thành khói

Chợt

cõi muôn trùng nở rộ bông.

Bàng hoàng ta hất tung

giấc mộng

Vẫn thấy em

còn giữa mênh mông

Hồn phách chia lìa đêm

lạnh cóng

Thật có em,

thật có ta không?

(Sắc Không)

Trong “Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau” có nhiều câu thơ hay đầy xúc cảm và nhạc tính như chính nỗi dìu dặt của lòng mình:

Anh nín thở

chờ em khoe da thịt

Đêm tượng hình chảy xuống

nửa bờ trăng

Cởi áo lụa là phơi vào

hoang dại

Thương em

buồn nhánh tóc chẻ ăn năn.

.......

Gối chăn đâu che giáp vườn

con gái

Áp sát

môi nhau rụng trắng lối quỳnh

Sáng thức dậy còn nghe quen

tóc rối

Chảy qua đời, sóng vỗ ngát

hương trinh...

(Dã Quỳnh)

Cái chất thơ của Hư Vô cũng làm anh động lòng vì những dòng lệ không đâu của người bạn nhỏ:

... Này Bạn Nhỏ, bên kia đời đang khóc?

Gửi anh giọt nước mắt để làm tin

Cũng may anh còn giữ nguyên sợi tóc

Chưa giáp xuân thì, dài đã trăm năm...

(Bạn Nhỏ)

Trong Khúc Tình Hư Vô cũng có những câu lục bát gợi tình, rung cảm lạ, ngắt câu êm đềm như những cung bậc của âm thanh:

Xuân em trổ nhánh vào thơ

Thương ai xõa tóc so đo đợi chờ?

Anh về như một giấc mơ

Tặng em chiếc nón che hờ chiêm bao.

Hạ nghiêng áo trắng ngọt ngào

Nương theo bóng nắng chiều thao thức vàng

Tặng em hết một trần gian

Gom về gìn giữ để ràng buộc nhau.

Mùa thu mấp mé hiên rào

Heo may ngang đọt lụa đào sân trong

Tặng em bóng nguyệt tơ hồng

Đếm từng chiếc lá gói lòng người dưng.

.....

(Tặng Phẩm Tình Nhân)

Có lẽ bài “Cà Phê Đời” đã gây cho người viết một ấn tượng thích thú nhất khi lướt mắt đọc lần đầu:

Anh giọt cà phê đắng

Em hạt đường chưa tan

Muỗng khua vòng đáy tách

Khuấy tình ta trăm năm.

Anh lang thang ngoài phố

Đếm hạt mưa bay qua

Đếm nỗi buồn ở lại

Em mấy lần xót xa

Giọt cà phê đắng chát

Chảy trên môi xanh xao

Hạt đường chưa tan hết

Mình đã vội xa nhau.

Bên kia bờ biển lớn

Em ngọt lịm thênh thang

Anh trưa chiều ngồi quán

Uống từng giọt rưng rưng...

(Cà Phê Đời) 

Bài thơ cảm động, giản dị đã gợi hứng để tôi phổ thành ca khúc đầu tiên trong thơ của Hư Vô.

Gần đây, Hư Vô còn tiếp tục gửi đến tôi hàng loạt các bài thơ mới đã gợi nguồn cảm hứng để anh sáng tác thật đều tay trong sự nhạy cảm của con tim thi sĩ.

Những bài thơ mới sau này của anh ngày càng khởi sắc. Tôi mừng trong lòng về nhịp độ sáng tác đều đặn của anh. Sáng tác nhiều chưa hẳn là những vần thơ óng ả, lụa là, miễn sao chỉ ghép chữ và vần cho đầy trang giấy mà thôi!

Không đâu! Người viết không thích bốc nhằng, mà chỉ muốn giới thiệu những tài năng đích thực không kể khuynh hướng và tuổi tác. Đó cũng là chủ trương của Dân Việt!

Với Hư Vô, âu đó cũng là cái duyên của hai hồn thơ chạm nhau không ê đầu, vỡ trán. Ngược lại, cả hai anh em đều hành trình vào cõi thơ-lãng-mạn lạc-thời-đại, đọc chẳng giống ai! Nhưng thấy vậy mà không phải vậy!

Nhưng thơ muôn đời vẫn là thơ! Bóng lầu Hoàng Hạc còn đó! Hồn Núi Tản, Sông Đà thênh thang còn kia! Đá có thể mòn, sông có thể cạn, nhưng tiếng thơ sẽ bất diệt mãi trong lòng người ái mộ...

Sydney, 2007

Phạm Quang Ngọc

Nguồn: Tác Giả Tác Phẩm Người Đồng Hành Quanh Tôi III

Nhà xuất bản Thanh Niên 2011

Cùng Tác Giả:

- Chúng Mình Mất Hết, Chỉ Còn Nhau, Khúc Tình Hư Vô Phạm Quang Ngọc Nhận định