Điếu thi: Thủ̉y Mộ Quan

(Để tưởng nhớ những oan hồn uổng tử trên Biển Đông)

Trên Huyết Hải thuyền trôi về một chiếc

Chiều bầm đen trời rực rỡ đau thương

Thân chìm xuống băng tuyền giờ tận biệt

Sóng bạc đầu hối hả phủ trùng dương

Thấp thoáng trần gian

Mịt mù bóng đảo

Trôi về tây về bắc về đông

Trôi về đâu bốn bề thủy thảo

Về đâu kiếp đắm với thân trầm.

Hồn ơi dương thế xa dần

Hồn đi thôi nhé thủy âm là nhà

Hồn về trong cõi hà sa

Sống không trọn kiếp chết là hồi sinh.

Xong rồi một cỗi u minh

Ngựa Hồ chim Việt biến hình mà đi.

Hồn vẫn ở la đà Ðông Hải

Hồn còn trôi mê mải ngoài khơi

Hồn còn tầm tã mưa rơi

Tháng Tư máu chảy một trời sương tan.

Thân chìm đắm cõi điêu tàn nước cũ

Những lâu đài thành quách những vàng son

Những tân thư kỳ mặc những linh đường

Những rực rỡ của một thời dựng nước

Bao mắt mở bao tóc sầu dựng ngược

Bao tay cùm bao ngực vỡ hôm qua

Trong rêu xanh ngần ngật bóng sơn hà

Lướt hải phận về dưới trời cố quốc.

Nhắm hướng hôi tanh

Chia bày trận mạc

Hồn binh tàn hỗn chiến Thủy Mộ Quan.

Ðêm rơi thời hết vận tàn

Ô y cầu nhỏ người sang Lạc Hà ⁽¹⁾

Thác rồi thân hóa phù sa

Mon men trở lại quê nhà mỗi đêm.

Về đâu đêm tối

Hương lửa lung linh

Những ai còn bóng

Những ai mất hình

Những ai vào kiếp phù sinh

Hóa thân hồ hải làm binh giặc trời

Khi nào hết quỉ ngoài khơi

Ta vào lục địa ta hồi cố hương.

Cùng nhau ta dựng lại nguồn

Chẻ tre đẵn gỗ vạch mương xây đình.

Ông Nghè về lại trong dinh

Tướng quân giữ ải thư sinh dưới đèn.

Từ Thức lại trở về tiên

Sĩ phu giảng huấn người hiền bình văn

Nương dâu trả lại con tằm

Ruộng xanh trả bác nông dân cần cù.

Ngựa ông trả lại thằng cu

Nhà chung trả Chúa chùa tu trả Thày

Quạt mo tao trả lại mày

Các cô yếm thắm trả bày trai tơ.

Việt Nam dựng lại sơn hà

Móng rồng năn [năm] lượt Quê Nhà phục hưng.

Ðã tỉnh sầu u thương tiếc hết

Bình minh lên nghe, hoàng hôn biết

Chim lạnh về Nam sông núi ta

Không nói không cười chân trở bước.

Nỏ thần thủa trước

Gươm bén hồ xưa

Tràn lên như nước vỡ bờ

Lạc Long lại đón Âu Cơ về thuyền.

Các con từ dưới biển lên

Từ trên núi xuống hai miền gặp nhau.

Năm nghìn năm lại bắt đầu

Chim nào tha đá người đâu vá trời ⁽²⁾

Chúng ta rời bỏ xứ người

Loài chim trốn tuyết qui hồi cố hương.

_____________________________________

1. Lạc Hà hay Nại Hà, là nếu ai qua cầu đó là đi vào thế giới bên kia. “Bia đề rằng Nại Hà Kiều, Kẻ nào có phước quỉ đều dắt qua.” (Nguyễn Ðình Chiểu, Dương Từ Hà Mậu).

2. Kiếp trước của chim Tinh Vệ là công chúa con gái vua Viêm Ðế, đi chơi ngoài biển chẳng may chết đuối, nàng tức giận biến thành con chim tha đá, quyết lấp cho đầy biển, đặng không còn ai chết đuối nữa. Nàng Nữ Oa là em gái vua Phục Hy, thấy trời có những khoảng trống, nàng nghĩ rằng vòm trời bị thủng, bị vỡ, nên tha đá ngũ sắc lên vá trời, đặng vòm trời sẽ liền lại. Xin khỏi chú thích các huyền thoại khác như Từ Thức, Thằng Bờm và cái quạt mo, hay Ông Nghè, Sĩ phu. (Chú thích của V.L.)

Funeral Oration: The Gate of the Ocean Grave

(To remember those lost souls in the Eastern Sea)

On the ocean of blood floating is a boat

The evening bruised black, the heavens flaring with angst

The body at expiration is sinking into darkness

With foaming waves hurriedly the ocean was covered

Like birds shunning snow to return to their homeland.

Translated by Nguyễn văn Thái

_______________________________

Notes by Author

1. Lạc Hà or Nại Hà is a bridge that leads to the Netherworld. ““Bia đề rằng Nại Hà Kiều, Kẻ nào có phước quỉ đều dắt qua.” [inscriptions on the stele say whoever lucky enough to cross Nại Kiều Bridge will be lead by the demons] By Nguyễn Đình Chiểu in Dương Từ Hà Mậu.

2. The previous karma of the Tinh Vệ Bird was a princess, daughter of King Viêm Đế, who happened to drown while on a promenade by the sea. She was angry and reincarnated in a bird carying stones to fill up the sea so nobody would drown again. Lady Nữ Oa, sister of King Phục Hy, saw empty spaces in the firmament and thought the celestial dome was perforated and decided to carry five-colored stones to patch the sphere. Excuses for not providing notes on myths about Từ Thức, Bờm and the areca spathe fan, Ông Nghè, Sĩ phu (remarks by viên Linh)