8-12-2020 | ÂM NHẠC

Nhạc sĩ Đức Quỳnh

  LÊ QUỐC THANH

    Nhạc sĩ Đức Quỳnh
     (1922 - 18.6.1994)

Lâu nay chúng ta thường quen với nhạc sĩ Đức Quỳnh qua các ca khúc nổi tiếng do ông sáng tác như “Thoi Tơ”, “Ba Giờ Khuya” “Rước Đèn Tháng Tám” “Chim Chích Choè” v.v… Nhưng nhiều người trong chúng ta chưa biết Đức Quỳnh còn là một ca sĩ, giọng ca của ông đã được thâu thanh vào dĩa đá 78 vòng trong thập niên 40.

Trong tác phẩm “Theo Chân Những Tiếng Hát”, nhà văn Hồ Trường An đã nhận xét giọng ca của nhạc sĩ Đức Quỳnh như sau:

“Giọng Đức Quỳnh trước sau vẫn là giọng tài tử. Anh hát rõ tiếng, cố sử dụng làn hơi để cho tiếng nồng ấm và không thô tháp thế thôi. Giọng anh như một trái cây giấm chưa chín đúng mức, như xôi rượu tuy ủ cẩn thận, nhưng chưa dậy men sung mãn. Giọng hát đó chỉ nghe tạm được cũng như giọng hát của Jean Tịnh thời tiền chiến trong giai đoạn âm nhạc nước nhà hãy còn phôi thai”.

Thoi Tơ - thơ Nguyễn Bính - tiếng hát Hồng Nhung - hình ảnh Vũ Công Hiển

Đêm trung thu ở VN có cả hàng ngàn cuộc rước đèn của các cháu thiếu nhi trên khắp mọi miền đất nước. Những cuộc rước đèn này lại không thể nào thiếu cảnh múa lân với chiêng trống khua rộn ràng và những bài hát hầu như đã trở thành “dân ca” như Rước đèn tháng tám, Thằng cuội – những bài hát đã từng được các thế hệ thiếu nhi thuộc nằm lòng qua hơn nửa thế kỷ.

Quả thực là như thế, nhất là ở vùng nông thôn, đêm trung thu nào mà chẳng vang lên những lời đồng ca: “Tết trung thu rước đèn đi chơi, em rước đèn đi khắp phố phường. Lòng vui sướng với đèn trên tay, em múa ca dưới ánh trăng rằm… Tùng dinh dinh cắc tùng dinh dinh. Tùng dinh dinh cắc tùng dính dính, em rước đèn này đến cung trăng. Tùng dinh dinh cắc tùng dinh dinh, em rước đèn này đến chị Hằng…” (Rước đèn tháng tám ).

Bài hát thì hầu như ai cũng biết, nhưng tác giả thì…chịu, chẳng ai nhớ! Chúng tôi lần theo hồi ức của các nhạc sĩ lão thành (ở miền Nam) để tìm tác giả bài hát Rước đèn tháng tám và nhạc sĩ Hoàng Châu đã nói “chắc như đinh đóng cột” rằng bài đó của nhạc sĩ Văn Thanh.

Nhưng khi chúng tôi tìm đến nhạc sĩ Văn Thanh thì ông lại khẳng khái thừa nhận mình không phải “cha đẻ” của bài hát đó mà tác giả đích thực phải là nhạc sĩ Vân Thanh. Hai chữ (tiếng) “Vân”, “Văn” viết và đọc na ná nhau nên rất nhiều người lầm tưởng.

    Thủ bút của tác giả

Tuy nhiên, nhạc sĩ Văn Thanh cũng tiết lộ nhiều điều về tác giả bài hát Rước đèn tháng tám bởi hai ông đã có một thời gian dài cùng cộng tác với đài phát thanh Pháp Á. Theo nhạc sĩ Văn Thanh, Rước đèn tháng tám dù ra đời sau bài hát Thằng cuội của nhạc sĩ Lê Thương nhưng cũng đã ngót nghét hơn nửa thế kỷ và đã nhanh chóng trở nên quen thuộc với các em thiếu nhi trong mỗi mùa trung thu.

Sau đó để tránh nhầm lẫn vì “gần như” trùng tên nhau nên tác giả Rước đèn tháng tám đã đổi tên thành Đức Quỳnh (cũng là tác giả của các bài hát thiếu nhi khác như Tiếng xuân, Chim chích chòe...).

Trả Lại Anh - tiếng hát Ngọc Lan

Nhạc sĩ Đức Quỳnh đã mất cách đây khoảng 5 năm tại TP.HCM. Tuy thế, nhiều người vẫn lầm nhạc sĩ Văn Thanh là tác giả Rước đèn tháng tám (2003), chẳng hạn Hãng phim Trẻ cũng từng tìm đến ông để… trả tiền tác quyền và ông đã không nhận.

Lê Quốc Thanh

(Nguồn: thanhthuy.me)

Cùng Tác Giả:

- Nhạc sĩ Đức Quỳnh Lê Quốc Thanh Hồi ức