15-3-2024 | HỘI HỌA

Họa sĩ Lê Văn Miến

  HUỲNH HỮU ỦY

     Họa sĩ Lê Văn Miến
   (Chân dung tự họa chụp lại)

Lê Văn Miến (1873-1943), quê quán ở Vinh-Nghệ An, là họa sĩ Việt Nam đầu tiên theo học Trường Mỹ Thuật Quốc Gia Paris (L’Ecole Nationale des Beaux- Arts de Paris). Được triều đình Huế và chính phủ thuộc địa gửi sang Pháp năm 17 tuổi, ông theo học ở trung tâm mỹ thuật này vào các năm 1891-1894.

Môn đệ của giáo sư Jean-Léon Gérome (1824-1904), một họa sĩ có khuynh hướng tân cổ điển (neoclassicism) tổng hợp cách nhìn phương đông, đặc biệt là một số yếu tố hội họa Trung Hoa, cùng thủ pháp của hội họa cổ điển phương Tây. Qua thầy J.L. Gérome, Lê Văn Miến đã tiếp thu được khá vững chắc quan niệm và kỹ pháp hàn lâm của những họa gia thời Phục Hưng như Jan Van Eyck, Rogier Van Der Weyden, Domenico Ghirlandaio, Leonardo Da Vinci, Rembrandt, và Raphael. Lê Văn Miến là họa sĩ người Việt đầu tiên vẽ tranh sơn dầu với những thủ pháp ấy.

Trở về nuớc, mặc dù không vẽ nhiều, Lê Văn Miến cũng đã biểu lộ được tài năng đặc biệt của mình qua một số chân dung bạn hữu và người thân trong gia đình. Hiện nay Bảo Tàng Mỹ Thuật Hà Nội còn lưu giữ hai bức sơn dầu hiếm hoi của ông: Chân dung cụ Tú Mền (1896) và Bình Văn (1905). Sớm bỏ nghề họa, Lê Văn Miến chỉ còn đi dạy học ở Vinh và Huế, làm tế tửu Quốc Tử Giám, tức là giám hiệu Trường Đại Học Quốc Gia duy nhất lúc bấy giờ ở kinh đô Huế từ năm 1910 đến 1926. Trước đó, khoảng sau năm 1898, ông cũng đã từng cộng tác để vẽ minh họa cho nhà in Schneider ở Hà Nội. (Viết theo 100 Peintres et Sculpteurs Vietnamiens du XXe Siècle, Editions Thế Giới, Hà Nội, 1996 và Vietnamese Painting from Tradition to Modernity, Corinne de Ménonville, Les Editions d'Art et d'Histoire, Paris, 2003.)

Tác Phẩm của Lê Văn Miến

Bình Văn, 1898-1905

Từ trái: Chân dung Cụ Tú Mền, 1898 - Chân dung Cụ Lê Hy, 1895-1897

Từ trái: Chân dung Cụ ông Nguyễn Khoa Luận (Viên Giác Đại Sư) - Chân dung Cụ bà Nguyễn Khoa Luận

Huỳnh Hữu Ủy

Nguồn: Nghệ Thuật Tạo Hình Việt Nam Hiện Đại

VAALA, 2008

Cùng Tác Giả:

- Họa sĩ Victor Tardieu Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Họa sĩ Lê Văn Miến Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Vài Dáng Ngựa Trong Nền Mỹ Thuật Cổ Truyền Việt Nam Huỳnh Hữu Ủy Khảo luận

- Đôi Nét Về Văn Cao Của Hội Họa Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Họa Sĩ Lê Văn Tài Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Họa Sĩ Bửu Chỉ Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Nguyễn Đăng Thường: Từ Văn Chương Đến Nghệ Thuật Tạo Hình Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Tình Tự Dân Tộc Và Dòng Thơ Kháng Chiến Huỳnh Hữu Ủy Nhận định

- Tranh Khắc Gỗ Dân Gian và Các Tác Phẩm Văn Học Cổ Huỳnh Hữu Ủy Biên khảo

- Nguyễn Đức Sơn: Một Đỉnh Thơ Kỳ Dị Và Cô Độc Huỳnh Hữu Ủy Nhận định