1-4-2007 | GIẢI TRÍ

Giá tiền của những bức tranh ^(*)

  T. V. PHÊ

       • 1) Bình hoa mắc tiền nhất                  • 2) Đĩa trái cây cao giá nhất

       • 3) Tình Mẫu Tử: 50 triệu mỹ kim      • 4) Lương giờ cao nhất

       • 5) "Giấc Mơ" đắt giá nhất

1) Bình hoa mắc tiền nhất: 

Đó là bức tranh sơn dầu vẽ hoa hướng dương của Vincent Van Gogh (1853-1890) được công ty The Yasuda Fire and Marine Insurance Co. ở Nhật mua với giá 39.5 triệu mỹ kim trong dịp bán đấu giá tại Christie's vào năm 1987.

Họa sĩ Vicent van Gogh vẽ bức SunFlowers này vào khoảng tháng 8 năm 1888 lúc ông đang sống ở Arles, miền Nam nước Pháp.

Theo quan niệm riêng của tác giả, hoa hướng dương là biểu tượng cho ánh sáng và nắng ấm của vùng ông đang sống, còn mười bốn bông hoa trên nền vàng xanh nhạt là màu của sự lạc quan và hạnh phúc trong đời sống.

Van Gogh sinh tại Groot Zundert, Hà Lan, ngày 3-3-1853. Năm 1886 ông đến Paris, năm 1888 ông sống ở Arles, miền Nam nước Pháp. Nơi đây ông kết bạn với Paul Gauguin, và trong một cơn điên loạn, ông đã tìm cách giết bạn, rồi tự cắt tai mình. Lo sợ tai họa do những cơn điên loạn như thế tái diễn, Van Gogh tự kết liễu đời mình ngày 29-7-1890, mới có 37 tuổi.

Tranh của Van Gogh có bức Hoa Diên Vĩ cao giá đến 53.9 triệu mỹ kim. Nhớ lại vào thời của ông, họa sĩ Émille Bernard từng tiết lộ một cách chua chát: "Tranh của Vincent Van Gogh được bó thành mười bức một bó bán đấu giá chỉ được 50 xu cho tới một đồng phật lăng (từ .35 cents tới .70 cents mỹ kim)"!!! ^(**) Nếu đúng như vậy thì thật là tội nghiệp cho những người hy sinh cả cuộc đời cho nghệ thuật!

2) Đĩa trái cây cao giá nhất:

Nhưng kinh khủng nhất là bức tranh tĩnh vật vẽ màn cửa, bình nước và trái cây (Still Life with Curtain, Jug and Compotier) của danh họa Paul Cézanne (1839-1906) đã có người mua với gía 60 triệu rưỡi mỹ kim trong cuộc bán đấu giá của Sotheby tại Manhattan.

Paul Cézanne sinh tại Aix-en-Provence, Pháp, ngày 19-1-1839, trong một gia đình làm chủ ngân hàng. Ông bắt đầu vẽ từ năm 20 tuổi, nhưng thời kỳ trước năm 1870, ông chỉ vẽ theo cảm hứng cá nhân mà không chú ý đến màu sắc.

Khi cộng tác với họa sĩ phái Ấn tượng là Camille Pissarro (1831-1903), mới giúp ông nhận thức được hiệu quả của màu sắc.

Ông có biệt tài về tranh tĩnh vật (vẽ Apples, Peaches, Curtain, Jug, Vase, Pitcher, Bottle, Compotier...), tranh chân dung (vẽ bà Cézane, Gustave Geffroy, Ambroise Vollard, tự họa ...), tranh phong cảnh lập thể vẽ quê hương ông (Le Château Noir, Mont Sainte Victoire...) và nhiều kiệt tác trong những năm sau cùng vẽ người tắm và người chơi bài như: Bathers, The Card Players.... Mãi đến gần cuối đời, tranh ông mới nỗi tiếng. Ông mất ngày 23-10-1906, thọ 67 tuổi.

3) Tình Mẫu Tử: 50 triệu mỹ kim:

Bức họa Maternité II (Tình Mẫu Tử II) do Paul Gauguin vẽ năm 1899 lúc ông ở đảo Tahiti, phía Nam Đại Tây Dương. Bức tranh tả một người mẹ trẻ đang ngồi cho con bú. Người mẫu là một cô gái Polysian 17 tuổi tên Pahura, chính là người tình của ông. Bức Maternité (I) đang trưng bày tại viện bảo tàng Hermitage Museum, thành phố St. Petersburg, Nga. Bức tranh có "cuộc đời" thật trôi nổi, giới "sử gia" hội họa tiết lộ:

Sau khi Gauguin qua đời, toàn bộ gia tài của nhà danh họa được bán đấu giá tại Papeete, thủ đô Tahiti. Một sĩ quan hải quân Pháp đã mua được với giá 150 đồng phật lăng, sau đó bức tranh lần lượt lọt vào tay các nhà sưu tập: tỷ phú David Rockefeller, bà Barbara Piaseka Johnson, tổ hợp các nhà buôn tranh Nevill Keating Pictures, hoàng thân Jefri Bolkiah - em quốc vương Brunei. Hoàng thân "túng tiền" phải bán lại một phần bộ sưu tập của ông.

Cuộc đời Paul Gauguin (1848-1905) cũng đầy gian nan. Ông sinh tại Paris ngày 17-7-1848, cha là ký giả và mẹ là người Peru lai Pháp. Khởi đầu, ông là thủy thủ, sau về Paris làm môi giới chứng khoán rất thành công. Năm 26 tuổi ông bắt đầu vẽ vào những ngày cuối tuần.

Năm 35 tuổi, do lời khuyến khích của Camille Pissaro - họa sĩ nổi tiếng trường phái Ấn tượng đang gây sóng gió trong giới hội họa cổ điển, Gauguin bỏ nghề, ly thân cả vợ với 5 con để mẹ nuôi, và dành hết thời giờ cho hội họa.

Ông đứng vào hàng ngũ họa sĩ Ấn tượng và tham gia các cuộc triển lãm của trường phái này khoảng từ 1879 đến 1886.

Nhằm phản đối nền văn minh cơ khí mà ông cho là một "căn bệnh", năm 1887 ông lên tàu đi Panama và đảo Maritnique sống như người tiền sử.

Vì bị bệnh quá, lại trở về Pháp. Sau đó ông ở chung với Van Gogh tại Paris một thời gian ngắn, nhưng kết thúc thật bẽ bàng.

Năm 1888, ông và Émille Bernard (1868-1941) giới thiệu lý thuyết synthetist về nghệ thuật với bức tranh điển hình nhất của lý thuyết này là bức The Yellow Christ. Sau đó ông đến Tahiti sống trong hai năm. Năm 1893, trở về Pháp rồi lại đi Nam Đại Tây Dương vào năm 1895. Ông sống những năm cuối đời thật nghèo túng, bệnh hoạn, tuyệt vọng và chết tại đảo Hiva Oa thuộc quần đảo Marque sas Island.

Nghĩ đến giá cả bức tranh của ông bây giờ, nhớ lại thuở sinh thời vào năm 1899, lúc đã có tên tuổi trong giới họa sĩ cùng thời, nhưng với ba lần triển lãm tranh đều thất bại, khiến ông phải thốt lên: "tôi sẽ bán ngay mọi bức tranh của tôi với ai chịu trả chỉ 200 phật lăng thôi (128 mỹ kim thời đó)". Cũng chẳng có ai chịu mua! Thời sinh tiền thì bức cao giá nhất của ông là kiệt tác Where do we come from?, nhà buôn tranh Ambroise Vollard đã mua với giá 2 ngàn phật lăng (khoảng 1500 mỹ kim) vào năm 1902.

Bức tranh cuối cùng Breton Village in the Snow (hiện đang trưng bày tại viện bảo tàng Jeu de Paume Museum, Paris), họa sĩ vẽ trước khi nhắm mắt chỉ bán được 7 phật lăng, tương đương 5 mỹ kim!!! Nhưng cũng còn đỡ hơn tranh của Van Gogh một chút!

Trên đây là sơ lược về ba danh họa nỗi tiếng nhất của trường phái Hậu Ấn tượng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, chi phối cả hội họa Tây phương thời bấy giờ. Còn giá tranh của ông tổ trường phái hội họa lập thể (Picasso) thì sao?

4) Lương giờ cao nhất:

Họa phẩm Still Life With Tulips (Tĩnh Vật Với Hoa Uất Kim Hương) do Picasso vẽ từ năm 1932 với chân dung người tình của ông là Marie Thérèse Walter, bán đêm 9-5-2000 tại Christie's, Nữu Ước với giá 28.6 triệu mỹ kim. Picasso vẽ bức họa này chỉ trong vòng 2 giờ rưỡi, tính ra mỗi giờ làm việc của ông là 11 triệu mỹ kim!!!

Trong cuộc đấu giá này, có 4 bức tranh bán cao giá nhất (tổng cộng 72.9 triệu mỹ kim) lại cũng của Picasso.

5) "Giấc Mơ" đắt giá nhất:

Một buổi chiều Ba Lê lạnh giá, Pablo Picasso (1881 - 1974) chợt nhìn thấy, bên ngoài một cửa hàng khu Galleries Lafayette, bóng dáng nẩy nở của một thiếu nữ tóc vàng với cặp mắt thật sắc. Cô là thể hiện nguyên trinh của mẫu người phụ nữ trẻ thơ. Picasso bị thu hồn đi theo ....

Mới 17 tuổi, Marie Thérèse Walter chưa bao giờ nghe đến tên họa sĩ, lúc ấy đã 47 tuổi. Picasso dẫn cô tới một tiệm sách gần đấy, chỉ cho cô xem những quyển sách có in hình mình. Hai ngày sau, hoa sĩ dẫn cô bạn trẻ đi xem xi nê. Marie Thérèse trở thành người mẫu và người yêu của họa sĩ (khoảng thời gian từ 1927-1936).

The Dream, 1932

Chỉ trong ngày chủ nhật 24-1-1932, Picasso đã vẽ xong The Dream. Bức họa vẽ Marie-Thérèse ngồi ngả trong ghế bành, đang đi vào giấc ngủ rất thỏa mãn! Vị trí của hai cánh tay và bàn tay thật độc đáo! Picasso nói rằng tấm tranh đó ca ngợi Tình yêu và Hạnh phúc của hai người.

Theo giới phê bình hội họa, đây là một trong những bức tranh lãng mạn và dâm tình nhất trong hội họa mới. Đã không đủ chỗ kê ghế ngồi trong phòng bán đấu gía tại Christie's - New York- năm 1997. Tất cả đều phải đứng. Người ta vỗ tay khi chiếc vồ đập xuống ở lời rao cuối cùng: 48.8 triệu Mỹ kim !!

Họa phẩm bán giá cao nhất của Picasso là: Pierrette Wedding: 51 triệu Mỹ kim! Bức tranh nổi tiếng nhất của ông là bức Guernica vẽ năm 1937 nhằm tố cáo cuộc ném bom của phát-xít Đức trong tháng 4-1937 vào Guernica, một vùng ở phía bắc Tây Ban Nha, quê hương ông.

Pablo Picasso nổi danh thiên tài, và có số "đào hoa"! Bảy người đàn bà đã chính thức đến với ông, người sống chung với ông ngắn nhất khoảng 4 năm (Marcelle Humbert từ 1911-1915) và lâu nhất là 20 năm (Jacqueline Roche từ 1953-1973).

    Dora Maar and The Minotaur, 1937

Ông sống với Dora Maar, nhiếp ảnh gia siêu thực, trong 9 năm (1936-1944), vừa như người tình, vừa như người mẫu, trước khi bỏ nàng đi yêu Francoise Gilot, năm 1944. Ông từng nói, ông không thể hình dung Dora như thế nào, ngoài việc khóc lóc. Giới sinh hoạt nghệ thuật quên hẵn Dora Maar cho đến khi bà chết trong một bệnh viện ở Ba Lê hôm 16-7-1997, thọ 89 tuổi. Lúc ấy người ta mới khám phá ra bà còn giữ nguyên 10 tấm tranh Picasso vẽ bà, trong đó có bức Weeping Dora và bức Dora Maar and The Minotaur, một tấm tranh rất lớn, gợi dục và bạo lực, vẽ năm 1937.

Tranh Picasso bán đấu giá rất cao. Người ta thắc mắc: bà Maar không giàu, nhưng không thèm bán đi bức nào cả, không hiểu tại sao? Một kho tàng đã bị bỏ quên hay đó là những tặng vật vô giá liên quan đến những kỷ niệm riêng tư mà bà trân trọng lưu giữ!?

Tài liệu tham khảo:

(*) Xem thêm: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_most_expensive_paintings

(**) Khởi Hành số 25, tháng 11/1998; số 44, tháng 6/ 2000; số 47, tháng 9/ 2000; số 102, tháng 4-/2005. 

Where Do We Come From? (Paul Gauguin, 1897)

T. V. Phê biên soạn

Cùng Tác Giả:

- Giới Thiệu Những Tác Phẩm Về Thơ, Văn, Nhạc Của Lê Hữu Nghĩa T. V. Phê Nhận định

- Nhạc Sĩ Vô Thường Và Ngón Đàn Tay Trái T. V. Phê Tạp luận

- Năm Ngọ Nói Chuyện Ngựa T. V. Phê Tiểu luận

- Nhà thơ Tô Đình Sự T. V. Phê Nhận định

- Thi Sĩ Đông Hồ T. V. Phê Tạp bút

- Hiểm họa từ Trung Quốc T. V. Phê Tạp luận

- Feb 1, 2003: Phi thuyền con thoi Columbia bị nổ tung T. V. Phê Tạp luận

- Chuyện trùng hợp lạ kỳ T. V. Phê Tạp luận

- Phạm Duy và Minh Họa Kiều T. V. Phê Tạp bút

- Trịnh Công Sơn: Quê hương, Tình yêu, Thân phận T. V. Phê Tạp bút